روش‌انس‌باقرآن(ویژه‌جوانان)(ازطریقکارگاه‌آموزشیمفسرین[سطح 3 صفحه 87

-128

كرده‌اند. اما طبق تحقيقات جديدي كه پس از حاج آقا بزرگ تهراني در الذّريعه انجام شد. كتاب موجود نمي‌تواند تماما از آنِ علي‌بن ابراهيم قمّي بـاشد و ماننـد تفسيـر منسوب به امام حسن عسگري (ع) ، تأليف ديگري است ، با اعتـراف بـه اين‌كه بخش بسيـاري از روايـات ايـن كتـاب از تفسيـر عليّ‌بن ابراهيم گرفته شده است. دلايل و شواهد بر اينكه اين كتاب از عليّ‌بن ابراهيم نيست ، فراوان است.

از جمله ، مقدّمه اين كتاب كه به‌گونه‌اي مباحث را طرح مي‌كند كه گويي كسي ديگر سخن مي‌گويد و گاه حتي از عليّ‌بن ابراهيم هم نقل قول مي‌كند. افزون بر اينكه، اين مقدّمه مشتمل بر انحرافات و عقايد سخيفي مانند تحريف قرآن است. در حقيقت اين كتاب، مجموعه‌اي است از چند تفسير : تفسير عليّ‌بن ابراهيم، تفسير ابوالجارود و نقليّات ابوالفضل عباس بن محمّد بن قاسم؛ اما اين كه مؤلّف آن كيست و نام اصلي آن چيست؟ ، هنوز دقيقا معلوم نيست و آراء مختلفي ميان اهل تحقيق وجود دارد. برخي‌گفته‌اند ابوالفضل العبّاس، مؤلف كتاب است و برخي عليّ‌بن‌ابي‌حاتم قزويني را مؤلف كتاب دانسته‌اند. همچنين قمّي اولين كسي است كه احاديث كوفيين را در قم رواج داده است. او حضرت امام حسن عسگري (ع) را درك كرده و پدرش نيز دو امام را درك كرده است .

-129

معرّفي كتاب «تَقْرِيْبُ الْقُرآنِ اِلَي الاَْذْهانِ»

تَقْرِيْبُ الْقُرآن، تفسير بسيار مختصري است كه در آن دوران، به شرح و تبيين كوتاهي از قرآن بسنده نموده است و تنها در مواردي اندك از توضيح و تفسير فراتر رفته و مخاطبان آيه را نام برده و كلماتي افزون بر توضيح آيه مطرح كرده است كه اين مسائل گاه جنبه اعتقادي و هدايتي داشته است و گاه جنبه تاريخي.

مؤلف اين اثر، سيد محمد حسيني شيرازي (متولد 1349 ه.ق مصادف با 1309 ه.ش) (و متوفاي 1422 ه.ق مصادف با 1380 ه.ش) است. وي از علماء و مراجع بزرگ شيعه و داراي تأليفات بسيار گوناگون فقهي، اصولي، علوم قرآني و تفسيري و اجتماعي است. وي از دانشمندان محقّق و متنوّع نويسي است كه گسترده‌ترين اثر علميش «موسوعة(1) فقهيّه» نام دارد و در 120 جلد است.

تقريـب‌الاذهان به زبــان عربي و در سال 1383 ه.ق مصادف با 1342 ه.ش در 10 مُجَلَّد به چاپ رسيد كه يك دور تفسير كامل 30 جزء قرآن مي‌باشد. مقدمه اين تفسير ، از كتابي به نام «حَوْلُ

1- دائرة المعارف.

-130